گروه اول که در دولت نهم عملکرد خوبی داشتند و میتوانند اهداف دولت دهم را محقق کنند، گروه دوم که در دولت نهم عملکرد خوبی داشتند، اما تا درجه تحقق اهداف دولت دهم نیستند و گروه سوم کسانی که در دولت نهم عملکرد خوبی نداشتهاند، که در دولت دهم، گروههای دوم و سوم تغییر خواهند کرد.
قراین و اظهارات رئیسجمهوری و برخی از مشاوران ایشان حکایت از تغییرات عمده در کابینه دارد، اما نکته مهم این است که آیا این تغییرات منجر به مطلوبیت و متناسب شرایط امروز ایران خواهد بود یا خیر؟
نقطه عطف و سرنوشتساز تغییر کابینه، انتخاب تیم متناسب با شرایط امروز ایران است. اما برخی اخبار حاکی از آن است که افراد تیم بررسی از جامعیت متناسب با انتخاب آرای 40 میلیونی برخوردار نیستند و شاید اگر دقت نشود با نوعی نگرش یکسونگرانه، کابینه دهم نیز به سرنوشت کابینه نهم منجر شود!
کابینه نهم آیینه تمامنمای انتخاب کابینه دهم است و آسیبشناسی تیم مدیریت دولت نهم میتواند درصورت توجه و مداقه جدی منجر به کابینهای کارآمد، ارزشی، مردمی و خبیر شود.
مهمترین رکن تأثیرگذار بر فضای انتخاب کابینه، فضای مجلس است. نوع تعامل مجلس و دولت و رأی بالای نمایندگان به اعضای کابینه میتواند در تقویت حس ایجاد اعتماد و همکاری بین 2 قوه مهم حاکمیتی تأثیرگذار باشد.
اگرچه رئیسجمهوری بهلحاظ قانونی برای انتخاب همکاران هیچ نیازی به اذن یا مشاوره با نمایندگان ندارد اما روال دولتهای گذشته چنین بوده است که معمولا برای انتخاب همکاران دولت، چه آنهایی که احتیاج به رأی نمایندگان دارند و چه آنهایی که احتیاج به رأی مستقیم مجلس ندارند مانند معاون اول و دیگر معاونان رئیسجمهوری با پارلمان و افراد تأثیرگذار آن، که میتوانند در هدایت فراکسیونها مؤثر باشند رایزنی و گفتوگو انجام میگرفت. اگر این مشورت انجام گیرد، حتما رأی بالای نمایندگان تضمینی بر موفقیت وزرا خواهد بود.
موضوع دیگری که باید مد نظر قرار گیرد، پرهیز از تغییرات مکرر وزرا در طول 4ساله فعالیت دولت است. در دولت نهم شاهد بودیم برخی از وزارتخانهها که دستگاههای کلیدی و حساس نیز بودند از تغییرات مکرر و اختلافنظر با رئیس دولت آسیبهای جدی دیدند.
وزارت نفت، کشور و اقتصاد و دارایی 3 وزارتخانهای بودند که در طول مدت 4ساله چندین جابهجایی را تجربه کردند و حتی در مواردی نیز بدون وزیر و با سرپرست اداره شدند.
جامعنگری و پرهیز از تعصبات جناحی در انتخاب وزرا میتواند این نوید را بدهد که حداقل هر وزیری با یک آرامشی بتواند در مدت 4ساله به سامان امور وزارتخانه خود بپردازد. به مصداق ضربالمثل «پیشگیری قبل از درمان» هرگونه دقت نظر در انتخاب که با رایزنی با فرهیختگان و نخبگان همراه است و با در نظر داشتن 3معیار امام، مقام معظم رهبری و انقلاب اسلامی میتوان امید داشت که کابینهای کارآمد معرفی و انتخاب شود.
برخیها بهدلیل نگرش جناحی خود، نگاه شرکت سهامی به کابینه را دارند. این رفتار اگرچه در دولتهای ائتلافی تا حدودی توانسته مثمرثمر باشد اما فضای ایران امروز که بهرغم گذشت 30 سال از انقلاب اسلامی مردم دلبسته شعارها و آرمانهای انقلاب 57 هستند، کابینه باید متناسب با تحول عظیم جامعه ایرانی باشد نه خواستهای احزاب و گروههای شبهسیاسی که در فضاهای پرابهام منافع خود را به خواست مردم ترجیح میدهند.
در این صورت میتوان امیدوار شد که مسیر ارزشمداری، خردورزی و کارآمدی با حفظ هویت ایرانی میتواند نویدبخش کابینه 70 میلیوننفری باشد